تعیین مناسب ترین محیط کشت و شرایط ریزازدیادی گیاه دارویی چریش ( azadirachta indica a. juss. )

درخت چریش یا نیم درختی همشه سبز متعلق به خانواده meliaceae است. چریش بومی شبه قاره هند می باشد و تاکنون در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری آفریقا، آمریکا و بسیاری از بخشهای آسیا گسترش یافته است.این گیاه دارای خواص دارویی و غیردارویی زیادی است که به آن گیاه چند منظوره گفته می شود. روشهای استفاده شده برای ریز ازدیادی چریش استفاده ازریزنمونه گیاهان بالغ و نهال بذری جوان می باشد. تحقیقات شامل استقرار ریزنمونه های ضدعفونی شده، شاخه زایی و رشد در شرایط درون شیشه، بالاخره ریشه زایی و استقرار در خاک بود. در این تحقیق جوانه جانبی و یا جوانه انتهایی از شاخه های جوان مورد استفاده قرار گرفت. درضدعفونی قطعات گیاهی استفاده از کلرید جیوه به غلظت 15/0 درصد به مدت 11 دقیقه بهترین نتیجه حاصل شد. محیط کشت استفاده شده برای شاخه زایی یا ریشه زایی محیط کشت ms به اضافه هورمون های bap، iba و naa بود. در این تحقیق در اثر کاربرد محیط کشت ms همراه با ساکارز 3درصد و آگار 75/0 درصد نتایج بسیار مطلوبی حاصل شد و گیاهچه های حاصله در این محیط به خوبی رشد نمودند. در این محیط برای رشد طولی از bap به مقدار 1/0 میلی گرم در لیتر استفاده شد. شرایط اتاق رشد در این مرحله شامل 16 ساعت روشنایی(2500 تا3000 لوکس نور)، 8 ساعت تاریکی، درجه حرارت اتاق 24 تا 25 درجه سانتی گراد و رطوبت هوا 45 درصد تنظیم شد. بعد از 4 هفته گیاهچه ها به محیط شاخه زایی انتقال داده شدند و هر 28 روز یک بار واکشت انجام شد. در مرحله شاخه زایی نیز از محیط ms استفاده شد. تیمارهای هورمونی شامل bap در سه تیمار 1/0، 5/0 و 9/0 میلی گرم در لیتر و iba 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر و naa با غلظت 1 میلی گرم در لیتر بود که در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 8 تکرار تجزیه واریانس انجام شد و سپس با آزمون دانکن میانگین ها در سطح 5% مقایسه گردید. نتایج به دست آمده نشان داد بهترین شاخه زایی با استفاده از bap با غلظت 9/0 میلی گرم در لیتر به دست می آید.در این تیمار میانگین شاخه زایی 143/9 بوده که در سطح 5% معنی دار شد. در مرحله ریشه زایی بهترین تیمار شامل naa با غلظت 1/0 میلی گرم در لیتر، و تیامین 6/1 میلی گرم در لیتر همراه با تاریکی به مدت 7 روز بود درجه حرارت در این مرحله 25 درجه سانتی گراد تنظیم شد و در این محیط کشت 80% موفقیت حاصل شد. در مرحله انتقال گیاهچه ها به خاک از ترکیب پیت 40% و ماسه 60% استفاده شد. در مراحل اولیه انتقال به خاک رطوبت محیط در حدود 90% بود و به تدرج کاهش یافت تا گیاهان به شرایط طبیعی سازگار شوند.